Naar aanleiding van de dag van de arbeid op 1 mei 2023 lanceert HERW!N de online campagne ‘omgekeerde vacature’. Geen standaardvacature met hoge eisen en een lijst aan voorwaarden. Maar een vacature op maat. Want in de sociale en circulaire sector krijgen we iedereen graag aan de slag.

De sociale economie staat klaar om 50.000 mensen of 100.000 handen een aangepaste job te geven. Maar de sociale economie krijgt onvoldoende steun van de overheid om dit waar te maken. We roepen de overheid op om de plaatsen in de sociale economie te verdubbelen van 50.000 naar 100.000 jobs.

 Arbeidsmarkt moet afstand verkleinen

De arbeidsmarkt staat nog steeds in brand, maar de vijver van de werkzoekenden is bijna leeg. Als we de werkzaamheidsgraad naar 80% willen tillen zullen we tienduizenden mensen die ‘inactief’ zijn – die niet op zoek zijn naar werk – moeten activeren. Onze ervaring leert dat die mensen geen “pijn aan hun goesting” hebben. Alleen geloven of weten ze niet dat er jobs bestaan die aangepast zijn aan hun talenten en beperkingen.

De reguliere economie gaat ervan uit dat mensen zonder werk zich kunnen en moeten aanpassen aan het werk dat beschikbaar is. We doen een oproep om dit om te draaien: de arbeidsmarkt, het ‘werk’, zal zich moeten aanpassen aan de mensen die beschikbaar zijn.

 “Ik ben jarenlang bediende geweest, maar het bedrijf is failliet gegaan en ik was werkloos. Ik wou terug als bediende aan de slag, maar mijn diploma was te laag of ik was te oud. De eisen zijn hoog bij de werkgevers, soms te hoog”, vertelt Ann, medewerker bij Kringwinkel Ateljee.- lees hier de getuigenis van Ann

Met hoeveel zijn ze, die inactieven die eigenlijk wel willen werken? Heel precies weten we het niet – we kunnen we pas weten wanneer we hen een aangepaste job, met ondersteuning en begeleiding aanbieden. Wel weten we dat er 600.000 volwassen Vlamingen een vorm van arbeidshandicap hebben en slechts de helft daarvan werkt. Dan zijn 50.000 mensen – 100.000 handen – een bescheiden inschatting van de pool van werkzoekenden en inactieven die eigenlijk wel willen werken.

Basisbanen? Ja, maar met begeleiding en als volwaardige jobs

Vooruit kwam met het voorstel om aan iedereen die twee jaar of langer werkloos is een ‘basisbaan’ te geven. De sociale economie staat klaar om gestalte te geven aan de basisbaan. De basisbaan kan perfect gerealiseerd worden met bestaande maatregelen, op voorwaarde dat de overheid die maatregelen meer middelen geeft. Iedereen die twee jaar of langer werkloos was komt in aanmerking voor het Europese statuut ‘uiterst kwetsbare werknemer’ en zou op die manier zowel de ondersteuning van collectief maatwerk (bij maatwerkbedrijven) als die van individueel maatwerk (bij alle werkgevers) kunnen krijgen.

Dit heeft enkel voordelen. Door begeleid werk, het aanpassen van de werkvloer en de garantie op een volwaardige duurzame job krijgen mensen weer toekomstperspectief en verkleint de afstand tot het reguliere circuit. Dus, beste overheid en politici, gebruik het statuut van uiterst kwetsbare werknemer, investeer zo in sociale economie en je behaalt 80% op je werkzaamheidsgraad.

 100.000 handen klaar om te helpen

In de sociale economie staan 100.000 handen klaar om te helpen. Dankzij hen bestaan De Kringwinkels, dankzij hen wordt jaarlijks 35.000 ton spullen hergebruikt, dankzij hen kan het onkruid zonder herbicide worden bestreden, dankzij hen zijn er fietspunten aan de grote stations.

Sociale circulaire ondernemingen hebben plaats voor minstens 100.000 jobs, maar krijgen slechts voor de helft daarvan de noodzakelijke middelen. En dat is nog ruim gerekend:

• 23.000 plaatsen in collectief maatwerk,
• 17.000 plaatsen in individueel maatwerk (die er nog niet zijn, maar wel al beloofd zijn)
• 10.000 plaatsen in TWE-OCMW (tijdelijke werkervaring OCMW).

Dat is ruim onvoldoende om de ‘basisbaan’ te realiseren voor iedereen die twee jaar of langer werkloos was, en dan zwijgen we nog over de inactieven – zij die eigenlijk wel willen werken maar de zoektocht naar aangepast werk hebben opgegeven.

Het wordt hoog tijd dat onze overheden – federale, Vlaamse en lokale – samen aanvaarden dat een job in de reguliere economie niet voor iedereen geschikt is. Sancties, basisbanen of aanklampend activeringsbeleid veranderen die realiteit niet. Die overheden moeten de handen in elkaar slaan en veel meer aangepaste jobs – met ondersteuning en begeleiding – mogelijk maken. VDAB moet niet sanctioneren maar wel activeren en mensen toeleiden naar een aangepaste job.

“Ik wil betaald werk, geen vrijwilligerswerk. Ik word al meer dan een  jaar van het kastje naar de muur gestuurd. Als alleenstaande mama is het financieel en emotioneel zwaar om te dragen dat ik geen job op mijn maat kan vinden.” Sagal- lees hier de getuigenis van Sagal