Licht en Liefde en sociale tewerkstelling, waar zit de match?

Onze doelstelling is om op alle sporten van de participatieladder actief te zijn. Dus zowel verkennende, onbetaalde trajecten als betaalde tewerkstelling. In Varsenare en Kortrijk bieden we dag ondersteuning aan waar we aan de slag met werkmatige activiteiten, maar er is ook aandacht voor ontspanning. We bieden AMA trajecten aan, arbeidsmatige activiteiten waar we mensen begeleiden over heel Vlaanderen en in West-Vlaanderen en Vlaams-Brabant zijn we ook actief in activeringstrajecten. We hebben ook een samenwerking met de Vlaamse overheid, waarbij wij medewerkers met een visus probleem (visuele problemen of problemen met het zicht) op de werkvloer begeleiden. En verder zijn het vooral losse begeleidingen van individuen die tewerkgesteld zijn binnen het normaal economisch circuit. We zorgen voor werkaanpassingen, de nodige hulpmiddelen aanvragen, er mee leren werken, … Wat we bijvoorbeeld vaak doen is mensen leren werken met de combinatie tussen hulpmiddelen en software zoals Microsoft Teams, database programma’s, enz.

Het personeel van Licht en Liefde is eigenlijk zelf een mooi voorbeeld van inclusieve tewerkstelling. Binnen de organisatie hebben we zestien mensen in dienst die blind of slechtziend zijn. Zij werken in verschillende functies, van administratieve functies en het onthaal tot maatschappelijk werk. Die medewerkers zijn evengoed ingebed in onze organisatie als eender welke andere medewerker. Het is een strategische keuze geweest om altijd die focus op visus te hebben, maar die mensen zijn bij ons dus wel gewoon in dienst met een regulier contract. Daar wordt geen enkel onderscheid in gemaakt.

 Die medewerkers zijn evengoed ingebed in onze organisatie als eender welke andere medewerker. Het is een strategische keuze geweest om altijd die focus op visus te hebben, maar die mensen zijn bij ons dus wel gewoon in dienst met een regulier contract. Daar wordt geen enkel onderscheid in gemaakt.

Wat er nu bovenaan ons prioriteitenlijstje staat, is het individueel maatwerk. Wat kunnen we daar betekenen? We zijn er ondertussen al een jaartje actief rond aan het werken. Zoals bij alles in onze werking ligt ook hier de focus vooral bij de doelgroep blinden en slechtzienden.

En da’s het moment waarop we bij HERW!N hebben aangeklopt. Want zelf werk gaan creëren om aan onze doelgroep aan te bieden, is echt een grote stap. We willen werk creëren waarbij onze doelgroep het volledige werkproces zelfstandig kan uitvoeren. Het idee is dat ze bij ons tewerkgesteld kunnen worden voor een periode van maximum vijf jaar om dan door te stromen naar een ander soort tewerkstelling. Zo kunnen we weer kansen geven aan anderen. Ons lidmaatschap heeft trouwens meteen al zijn vruchten afgeworpen. We kwamen al snel in contact met Poerderie vzw. Samen dienden we een project in voor de ‘proeftuinen sociale economie’ dat ondertussen werd goedgekeurd!

Zelf werk creëren, dat is toch een eindje verwijderd van jullie kernactiviteit?

Dat nieuwe luik wat we willen starten via individueel maatwerk is voor ons inderdaad iets nieuw. Het is eigenlijk een beetje zoals een bedrijf opstarten. We moeten echt op zoek naar een manier om inkomsten te genereren waarmee we onze doelgroep aan het werk kunnen zetten. Op dit moment tasten we een aantal pistes af. We willen daarbij aandacht hebben om het in een circulaire, ecologische context te doen, maar tegelijk blijft de prioriteit om rekening te houden met wat deze mensen echt zelfstandig en autonoom kunnen gaan uitvoeren. Én het moet ook voldoende inkomsten genereren om het in de markt te kunnen plaatsen. Niet evident!

Ook de locatie is voor ons belangrijk, misschien nog meer dan voor andere sociale ondernemers, want voor mensen met een visuele beperking is het belangrijk dat die vlot bereikbaar is met het openbaar vervoer. We denken daarom aan Gent, Brugge of Kortrijk.

Dat klinkt bijna alsof werk bij jullie helemaal centraal staat!

Dat was dan inderdaad het luikje tewerkstelling (lacht). Daarnaast hebben we nog een pak andere diensten die we aanbieden. We hebben een woonvoorziening, waar mensen zeven op zeven, vierentwintig op vierentwintig uur verblijven. Dat zijn voornamelijk mensen met een multi-problematiek. Dus visus problemen in combinatie met een verstandelijke beperking, psychische problematiek of fysieke beperking. Er is zoals gezegd dag ondersteuning en ook een begeleidingsdienst aan huis van wie het takenpakket heel ruim is, maar zoals gezegd, het is altijd vanuit die specifieke visuele invalshoek dat wij ondersteuning aanbieden. We gaan dus niets doen wat door andere diensten aangeboden wordt, daarvoor gaan we samenwerken met die andere organisaties. Dat is ook zo rond tewerkstelling, waarvoor we bijvoorbeeld samenwerken met Emino en GTB.

Een concreet voorbeeld: iemand wordt begeleid door Emino in een traject rond tewerkstelling, maar bij wie de visus achteruitgaat. Dan gaat Emino op ons beroep doen om een geschikt hulpmiddel te kiezen om computerwerk te kunnen blijven doen. Wij gaan met die persoon aan de slag om te beslissen of er nog visueel gewerkt kan worden, of we toch voor iets auditief kiezen. Als er een keuze is gemaakt gaan wij de persoon dan ook met het programma leren werken en specifiek naar de koppeling met het werk dat de persoon zal uitvoeren. Op een gegeven moment verdwijnen wij dan ook uit het verhaal tot er een verandering zou zijn in de situatie waar er opnieuw handicap specifieke hulp nodig is.

 Het is eigenlijk een beetje zoals een bedrijf opstarten. We moeten echt op zoek naar een manier om inkomsten te genereren waarmee we onze doelgroep aan het werk kunnen zetten.

We hebben ook een heel nauwe samenwerking met de universitaire ziekenhuizen, waar we rond revalidatie werken. Korte trajecten die heel intensief uitgevoerd worden, vaak met mensen die met een acuut probleem zitten, die bijvoorbeeld blind geworden zijn na een verkeersongeval en die terug zelfstandig moet leren wonen, koken, noem maar op. We gaan hen op een heel korte periode al die skills terug aanleren.

Er is ook een school in Gent, Sint-Rafael, waar wij rond heropleiding werken. Dat is binnen een driejarige opleiding waar mensen de nodige skills leren om opnieuw tot tewerkstelling te komen. Het is eigenlijk de opleiding kantoor-handel die daar op bod komt. En dan hebben we ook nog heel wat sensibiliseringprojecten onder de naam XiniX, digitale toegankelijkheid, fysieke toegankelijkheid, het inlezen van boeken, brailleboeken drukken, … Ja, het is wel wat (lacht).

Xinix, wat moet ik me daarbij voorstellen?

Ah Xinix, dat is ons sensibiliseringsproject in Varsenare. We willen mensen daar even in de leefwereld van blinden en slechtzienden verplaatsen. Er zijn enkele donkere ruimtes waarin je een parcours aflegt, dat kan bijvoorbeeld een nagemaakt stadspark zijn waar je met een blindenstok binnengaat en gewoon eens ervaart hoe het dagelijkse leven is voor iemand die niet ziet.  Maar iemand met een visuele beperking is niet altijd blind natuurlijk, dus hebben we ook simulatiebrillen die de ervaring geven van iemand die slecht ziet, iemand die vlekken ziet, kokerzicht heeft of een andere afwijking. Je moet daarmee enkele taken uitvoeren om te ervaren hoe het is voor iemand met zo’n visus afwijking. Tijdens een bezoek aan XiniX doe je altijd vijf verschillende workshops, waaronder deze twee en dan zijn er nog enkele opties zoals de basis van braille ontdekken, een kennismaking met blindengeleidehonden en hoe ze worden opgeleid enz.

Wat ook leuk is, die workshops worden begeleid door vrijwilligers met een visuele beperking. Dus tijdens het bezoek heb je contact met de doelgroep zelf. Voor hen is het fijn dat zij als begeleiders bijvoorbeeld de donkere ruimtes kennen en daar de lead kunnen nemen. Voor een keer zijn de bezoekers echt afhankelijk van hen, waar het vaak toch omgekeerd is.

Wat brengt 2023 nog?

Sowieso vieren we nog ons honderdjarig bestaan. We trekken dat zelf nog wat door in 2024. Hét belangrijkste wat er bij ons nog op de planning staat dit jaar, is het Ziezo evenement op de REVA beurs in december.  Op die beurs zijn een heel aantal delegaties aanwezig van organisaties die zich inzetten voor mensen met een visuele beperking. Naast ook heel wat andere exposanten. Daaraan gekoppeld organiseren wij zelf ook een tweedaags symposium met topics die heel specifiek op onze doelgroep gericht zijn. Nog niet alles is vastgelegd, maar ik kan al zeggen dat er gefocust wordt op psychisch welzijn, welbevinden en energiemanagement. Er zal ook aandacht zijn voor de zorgprofessionals binnen de eerste lijn, die niet tewerkgesteld zijn binnen de specifieke doelgroep visus. Dus mensen die binnen woonzorgcentra werken, binnen de revalidatie-setting, leersteunnetwerken, … noem maar op.

Het ideale moment om eens kennis te komen maken!