Na 111 dagen onderhandelen ligt er eindelijk een akkoord op tafel. HERW!N licht het letterlijk door op vlak van maatregelen voor sociale economie. Welke ambities heeft de Vlaamse regering wel en wat ontbreekt er volgens ons.
De VDAB zet prioritair in op het activeren van erkende vluchtelingen en subsidiair beschermden en niet op asielzoekers in procedure.
Een gemiste kans vinden wij! In samenwerking met onder andere Fedasil zijn we net alle drempels en opportuniteiten in kaart aan het brengen om de tewerkstelling van asielzoekers in de sociale economie te bevorderen.
Het stelsel van gemeenschapsdienst voor langdurig werklozen (> 2 jaar) in Vlaanderen wordt stopgezet en samen met Wijkwerken geïntegreerd in een nieuw systeem van samenlevingsjobs. De langdurig werkzoekenden behouden tijdens de samenlevingsjob hun werkloosheidsuitkering, aangevuld met een vergoeding van 4,5 euro per uur (t.o.v. 1,3 euro per uur bij gemeenschapsdienst). Deze tijdelijke werkervaring wordt aangeboden na 1 jaar werkloosheid en is bedoeld als opstap naar een reguliere job. Voor wie dit niet lukt en het einde van de vergoedingsperiode (van maximum 2 jaar) nadert, wordt bijvoorbeeld begeleid naar de sociale economie en desgevallend zo snel mogelijk geïndiceerd.
Als deze samenlevingsjobs kunnen uitgebouwd worden tot een indiceringskanaal waarmee werkzoekenden zonder werk snel in een betaalde job in de sociale economie terechtkunnen, is dit op langere termijn een goede piste uit de werkloosheid. Als ze echter leiden tot een vorm van neptewerkstelling is het een gemiste kans.
Maatwerkbedrijven bevinden zich niet op een eiland in onze samenleving en economie, maar staan er middenin. Voor wie dat mogelijk is, stimuleren we de doorstroom naar de reguliere economie. Zo komen er plaatsen vrij voor nieuwe instroom van de meest kwetsbare werknemers. We maken die stap ook aantrekkelijk voor de maatwerkbedrijven. We voorzien de nodige terugkeergaranties voor de betrokken doelgroepwerknemers als na verloop van tijd blijkt dat die stap toch niet gelukt is.
De ruimere terugkeergarantie is zeker een goede zaak, maar doorstroom blijft bij onze politici opduiken als het ei van Colombus. We moeten vermijden dat het toekennen van groeipad voorwaardelijk wordt in functie van gerealiseerde doorstroom.
De resultaten van de evaluatie over de toeleiding, begeleidingsvoorwaarden en periodieke evaluatie in het kader van collectief maatwerk worden meegenomen met het oog op de optimalisering van de maatwerkregelgeving.
Er is inderdaad wel wat bijsturing mogelijk, dat blijkt uit de evaluatie van collectief maatwerk die nu aan de gang is. Maar dat mag niet leiden tot een besparing. Wat betekent ‘optimalisering’ hier juist?
Via het individuele maatwerk blijven we bedrijven uit de reguliere arbeidsmarkt ondersteunen om personen met een arbeidsbeperking tewerk te stellen met ondersteuning van een loon- en begeleidingspremie, en sturen dat bij als dat nodig is.
HERW!N is voorstander van het versterken van individueel maatwerk, maar niet ten koste van collectief maatwerk. Gelukkig vallen beide onder sociale economie, is ons bevestigd door het departement.
We versterken de werk- en zorgtrajecten voor kwetsbare werknemers in arbeidszorg.
Klinkt goed, maar wat betekent dit eigenlijk?
We voorzien een groeipad van minstens 1000 extra plaatsen in de sociale economie in Vlaanderen.
Een substantieel groeipad is altijd welgekomen, en dit aantal geeft terug zicht op een grote uitbreiding. Het loslaten van het contingent of vrije instroom was het meest wenselijke, daar blijven we dus op hameren. Belangrijk is dat de Vlaamse Regering hiermee een investeringslogica inbouwt voor de sociale economie als onmisbare actor op de Vlaamse arbeidsmarkt.
Er komt een versterkte activering van wie vandaag al langdurig werkloos is. De VDAB moet voorkomen dat nieuwe werkzoekenden instromen in de langdurige werkloosheid. De focus verschuift naar een aanklampende aanpak van niet-zelfredzame werkzoekenden.
Er komt ook meer aandacht voor de langdurig zieken. Naast de medische benadering wordt daarbij de arbeidsmarktgerichte benadering, ook in de gezondheidszorg via de huisartsen, de eerstelijnszones en de revalidatiecentra. Hiervoor komt er een nieuw samenwerkingsakkoord tussen de VDAB en het RIZIV om langdurig zieken te activeren, met als doelstelling minstens 12.000 terug-naar-werktrajecten per jaar en een groeipad naar minstens 20.000 terug-naar-werktrajecten in 2029”.
We zijn zeer tevreden dat volgende zin werd opgenomen in het regeerakkoord: ‘in overleg met vdab en de sectoren versnellen we het proces van indicering van doelgroepmedewerkers met een arbeidsbeperking’. We grijpen deze ambitie ten volle aan om samen te werken aan oplossingen.
We bouwen de enclavewerking vanuit de maatwerkbedrijven in private ondernemingen verder uit, en onderzoeken om deze enclavewerking ook flexibel en op maat mogelijk te maken voor micro-ondernemingen en kmo’s, zonder in te boeten op de kwalitatieve begeleiding.
Kleinere enclaves zijn zeker een opportuniteit, en nu is de regelgeving daarrond veel te stroef.
Het regeerakkoord op vlak van werk en sociale tewerkstelling scoort behoorlijk goed. Toch zijn er nog een aantal belangrijke knipperlichten. Veel zal afhangen van de manier waarop alles in de praktijk gebracht wordt. De Beleidsnota van de bevoegde minister Crevits zal hier eind oktober meer duidelijkheid over brengen. Wij helpen ze mee vorm te geven met deze voorzetten:
Een start van een samenlevingsjob moet automatisch ook de start van een indicering naar maatwerk inhouden. Ook bedrijven uit de sociale economie moeten die jobs kunnen inrichten.
